Birçok bakteri, virüs, mantar, parazit cinsel yolla bulaşan hastalıklara neden olmaktadır. Bu hastalıkların görülme sıklığı ise bütün dünyada hızla artmaktadır. Günümüzde tanımlanmış 25’in üzerinde mikroorganizmanın cinsel yolla bulaştığı ve hastalıklara yol açtığı bilinmektedir.
ÜRETRİT
Üretra dediğimiz idrarı mesaneden dışarı taşıyan boru şeklindeki organın iltihabi hastalığıdır. Penisten/vajinadan akıntı, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, idrar kanalında kaşıntı gibi belirtileri vardır. Akıntı örneği incelemesiyle tanı konulur. Tespit edilen etkene yönelik duyarlı antibiyotik tedavisi başlanır. Eş tedavisi de mutlaka yapılmalıdır. Ama tedavide esas amaç “korunma yani güvenli cinsel ilişki” olmalıdır. Tedavi edilmediği takdirde idrar yolu darlıkları, kısırlık, prostatit, testis iltihabı (epididimorşit), menenjit, endokardit gibi komplikasyonlara yol açabilir.
GENİTAL HERPES (UÇUK)
Genital Herpes (Uçuk), herpes simpleks virüsün (HSV) neden olduğu ve cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Virüs bulaştıktan sonra belirtilerin ortaya çıkması 1-26 günlük (ortalama 4 gün) bir süreç almaktadır. İlk belirtiler olarak *Genital bölge ve çevresinde veya anüs etrafında ağrılı su dolu kabarcıklar (vezikül)*Kasık bölgesinde ağrılı şişlik (lenfadenopati)*Nezle benzeri şikayetler, ateş, baş ağrısı, eklem ağrıları sayılabilir. Nasıl bulaşır, bu hastalığa sahip bir kişiyle gerçekleştirilen vajinal, oral (ağız yoluyla) veya anal (makat yoluyla) ilişki sonucu bulaşabilir. Erkekten kadına bulaşma ihtimali, kadından erkeğe bulaşma ihtimalinden daha yüksektir. Tanı için Fizik muayane ve laboratuar testleri (viral kültür, PCR testi, kanda antikor bakılması) kullanılır. Tedavi için Antiviral ilaçlar (asiklovir, valasiklovir) bu amaçla kullanılmaktadır. Bu ilaçlar lezyonların daha hızlı kaybolmasını, atakların sayı ve şiddetinin azalmasını sağlamaktadır.
GENİTAL SİĞİL (KONDİLOM)
Etken HPV’dir (Human Papilloma Virus) .Otuzu aşkın tipi genital sistemi enfekte eder. Görünür genital siğiller tipik olarak HPV Tip 6 ve 11 tarafından oluşturulur. HPV ile ilişkili kanserlerden (serviks, penis, anal kanserler) ise en çok Tip 16 ve 18 gibi sessiz seyreden suşlar sorumludur
En sık cinsel temas yoluyla (vajinal, oral, anal) bulaşır ancak cinsel temas olmadan da bulaşması mümkündür (elle temas, ortak jilet veya iç çamaşırı kullanımı, anneden bebeğe vb). Birçoğu herhangi bir bulgu vermeden sessiz (asemptomatik) seyreder (%70) Bulaş sonrası lezyonların ortaya çıkması (inkübasyon süresi) 3 hafta – 8 ay arasındadır. Papillamatöz (karnabahar görünümlü) kahverengi veya kırmızımsı lezyonların görülmesi ile tanı konulur. HPV Aşısı, koruma amaçlı, 9–26 yaş arası kadınlara ve erkeklere uygulanabilir.
Tedavi için, HPV enfeksiyonunu vücuttan atacak ya da temizleyecek bir tedavi yöntemi yoktur ancak virüslerin %90’ı iki yıl içerisinde kendiliğinden vücuttan kaybolmaktadır. Virüs yok edilemese bile genital siğiller çeşitli yöntemlerle yok edilebilir.
*Elektrokoterizasyon: lokal anestezi ile o bölge uyuşturularak lezyon elektirik akımı vasıtasıyla yakılır.
*Kriyoterapi: siğil sıvı nitrojen ile dondurularak yok edilir
*Kremler: siğil dokusunu kimyasal olarak yakar
*Genital siğili olan kadınlar seviks kaneri açısından taramaya alınmalıdır
*Benzer şekilde anal kondülomu olan riskli hastalar (HIV, transplant vb) anal sitoloji ile düzenli taranmalıdır
*Peniste idrar deliğinde lezyonu olanlar üretra ya da mesane tutulumu açısından sistoskopik incelemeye alınmalıdır.
CİNSEL YOLLA BULAŞAN DİĞER HASTALIKLAR
- AIDS (HIV)
- HEPATİT (HBV & HCV)
- FRENGİ (SİFİLİZ)
- YUMUŞAK ÇIBAN (ŞANKROID)
- DONAVANOZ (GRANULOMA INGUINALE)
- UYUZ (SCABIES)
- KASIK BİTİ (PEDICULOSIS PUBIS)